MEHMET BAYER - 28/04/2023 - H?BYA - Çanakkale Kara Sava?lar? s?ras?nda inisiyatif kullan?p, ald??? kritik kararlarla dü?man askerinin Gelibolu Yar?madas?'ndan geçmesine imkan tan?mayan Mustafa Kemal Atatürk, tüm dünyaca Türk ulusunun kurtar?c?s? olarak tan?nd?.
 
Sava? s?ras?nda cepheye giden Tanin Gazetesi'nin muhabiri U?akizade Ali Ekrem Bey, Ar?burnu Kahraman? Atatürk'ün cephedeki ilk izlenimlerini yapt??? röportajla kaleme ald?.

Çanakkale Sava?lar? Enstitüsü Ara?t?rmac?s? Didem ?lkem Cumal?, H?BYA'ya yapt??? aç?klamada, Çanakkale cephesine farkl? gazetelerden 6 sava? muhabiri gönderildi?ini, bunlar?n Hüseyin Kaz?m Bey, Kalc?zade Mehmet Agah Bey, Kemaleddin ?inasi Bey, Cemil Hakk? Bey, M. Burhaneddin Bey ile U?akizade Ali Ekrem Bey oldu?unu an?msatt?.

Bu sava? muhabirlerinden yaln?zca birinin, daha sonra ''Anafartalar Kahraman?'' olarak tarihe kaz?nacak kumandan olan Mustafa Kemal Atatürk ile ilk röportaj? yapt???n?, onunla siperler aras?nda dola?arak, karargah?nda misafir edildi?ini, bu ki?inin de Tanin Gazetesi'nin sava? muhabiri U?akizade Ali Ekrem Bey oldu?una i?aret eden Cumal?, izinlerin ard?ndan solu?u Çanakkale cephesinde alan Ali Ekrem Bey'in mesle?ini en iyi ?ekilde yerine getirme arzusuyla dü?mana en yak?n mevzide bulunmay? talep etti?ini bildirdi.

Cumal?, Ali Ekrem Bey'in Tanin Gazetesi'nde cepheden izlenimlerini aktard??? ilk yaz?s?n?n 31 May?s 1915'te ''Çanakkale mektuplar? 1'' ba?l???yla yay?mland???n?, bu yaz?s?nda s?hhiye çad?rlar? aras?nda gezerken dikkatini çeken çuval y???nlar?n?n esasen erzak çuvallar? oldu?unu ve içlerinde bulunan kuruyemi?, çay, ?eker, konserve, çekirdeksiz üzüm, çiroz gibi besin maddelerinin çe?itlili?inden dolay? hayrete dü?tü?ünü tüm okuyucular?na iletti?ini söyledi.

Böylece halk?n, Çanakkale cephesinde kendileri için cansiperane sava?an askerlerinin durumlar?n?n iyi oldu?unu bilece?ini dile getiren Cumal?, ''Cephede gördüklerini, ac?mas?z sava? ortam?n?n kendisine hissettirdiklerini elinden geldi?ince sat?rlar?na döken Ali Ekrem Bey, ilerleyen günlerde gazetecili?e ve sava? muhabirli?ine ba?lad???ndan beri en önemli röportaj?n? yapacakt?. Tanin Gazetesi'nde 21 Temmuz 1915 tarihinde yay?mlanan mektubunda '?ngilizlere ilk darbeyi vurmu?, karaya ç?kan dü?man kuvvetlerini bir hamlede denize dökme ?erefini kazanan kumandan' sözleriyle övgüyle bahsetti?i kumandan Mustafa Kemal (Atatürk) Bey'den ba?kas? de?ildi.'' dedi.

Cumal?, Ali Ekrem Bey'in, onunla geçirdi?i iki günü mektubunda yazarken Mustafa Kemal'den bas?nda ilk defa kendisinin bahsetti?inden ve bu an?n?n dü?ündü?ünden daha de?erli oldu?undan habersiz oldu?unu belirterek, ?u bilgileri verdi:

''Ali Ekrem Bey, 'Çanakkale mektuplar?', 'Ate? hatt?nda bir gece' ba?l???yla yay?mlanan ve Türk bas?n?nda Mustafa Kemal Bey'in ilk defa anlat?ld??? bu mektubunda bulunduklar? karargahtan hayret ve övgüyle bahsetmi?ti. Mustafa Kemal Bey, çad?r?n?n giri?ini olu?turan çarda??, tüfek, bomba, süngü gibi dü?mandan ald??? sava? ganimetleriyle adeta bir müze haline getirmi?ti. Çad?r?n?n içi ise Ali Ekrem Bey'in ?a?k?nl???n? artt?rm??t?. Bu çad?r, sava? alanlar?nda bulunan s?radan çad?rlara asla benzemiyordu. Caml? kap?lar, duvarlarda seccadeler, koltuklar, sandalyeler...Çad?r?n dizayn? Ali Ekrem Bey'e tek bir ?ey anlat?yordu, kumandan, dü?mana buradan geçit vermeyece?ine emindi.''

Mustafa Kemal, siperde Sivastopol Mar??'n? çald?r?yor

Mevcut literatürde, özellikle Hüseyin Cahit'in aktard??? verilere dayal? olarak Mustafa Kemal'in dü?man?n h?nc?n? üzerine çekmek için karargah?n?n yan?nda m?z?ka çald?rd???n?n bilindi?ini aktaran Cumal?, ''Bu duruma, cepheyi gezmeye gelen edebi heyet de ?ahit olmu?tu. M?z?ka sesinin ne oldu?u soruldu?unda ise bunun 'Carmen opereti' oldu?u ifade edilmi?ti. Ancak, Ali Ekrem Bey’in 'bir komutan' olarak tarif etti?i Mustafa Kemal, sadece Carmen opereti çald?rm?yordu. Bir de Sivastopol Mar?? vard?.'' ifadesini kulland?.

Didem ?lkem Cumal?, sözlerini ?öyle sürdürdü:

''Ali Ekrem Bey, övgülerle bahsetti?i Mustafa Kemal Bey'in yan?nda olman?n ve onun çad?r?n?n yerle?im ?eklinin hayret verici etkisini üzerinden atamam??t? ki 'Sivastopol'un önünde' isimli mar??n ezgilerini duydu. Bandonun ilk na?melerine çok geçmeden top seslerinin e?lik etti?ini de duyunca en k?sa sürede sebebini ö?renmeye çal??t?. Mustafa Kemal Bey, askerlerine yemekleri esnas?nda bando çald?r?yor ve bu durum dü?man kuvvetlerini k??k?rtarak onlar?n da top at??lar?yla kar??l?k vermesine sebep oluyordu. Ak?am vaktinde siperler aras?ndaki tefti?e kat?lan Ali Ekrem Bey, Mustafa Kemal Bey'in tüm askerlerinin ismini bildi?ini, hal ve hat?rlar?n? sormadan yanlar?ndan ayr?lmad???n? fark etti. Siperleri gezerken Mustafa Kemal'in askerleri ile konu?malar?na da ?ahit olmu?tu. Mustafa Kemal, hem Ali Ekrem Bey'e siperleri gezdiriyor hem de siperlere ismini veren Çanakkale kahramanlar?ndan söz ediyordu. Ancak, askerleriyle kurdu?u diyalogda yeni kahramanlar?n onlar olaca??n? söylüyordu. Mustafa Kemal, '?imdi Mehmet Çavu? siperindeyiz. Fakat emin olunuz ki bu kahramanlar da kendi isimlerine birer siper izafe edeceklerdir' sözleriyle hem askerlerine duydu?u güvenden, hem de kahramanl?klar?ndan hiç ?üphe duymad???n? gözler önüne seriyordu.'' 

Tanin Gazetesi'nde geçirdi?i 6 ay?n Ali Ekrem Bey'e yaln?zca sava? muhabirli?i tecrübesini ve Mustafa Kemal ile tan??ma ?erefini kazand?rmad???na de?inen Cumal?, bunun gazetecilikte emin ad?mlarla yürümesini sa?layacak güzide isimleri de hayat?na katt???n? kaydetti.

Hibya Haber Ajans?